Ρασπούτιν, ο πανούργος ψευτο-καλόγερος

 

O Ρασπούτιν (Γκριγκόρι Γιεφίμοβιτς Ρασπούτιν) γεννήθηκε σε ένα μικρό χωριό της Σιβηρίας μεταξύ 1863 και 1873. Ετών 18, πέρασε τρεις μήνες σε μοναστήρι, πιθανόν ως τιμωρία για κλοπή. Η εμπειρία του αυτή, σε συνδυασμό με ένα όραμα της Παναγίας που φημολογείται ότι είδε, τον έστρεψαν στη θρησκεία και το μυστικισμό. Αυτή η στροφή στη ζωή του ενισχύεται και από τη γνωριμία του με τον ερημίτη Makariy, ο οποίος αποτέλεσε πρότυπο για το νεαρό Ρασπούτιν και έπαιξε ρόλο στη διαμόρφωση του χαρακτήρα και του τρόπου σκέψης του, αλλά και από τις αποδεδειγμένες επαφές που είχε με μία χριστιανική αδελφότητα-αίρεση, τους Κhlysts, και τη συμμετοχή του σε τελετές θρησκευτικής και σεξουαλικής φύσεως. Ως περιπλανώμενος προσκυνητής ο Ρασπούτιν ταξίδεψε στην Ελλάδα και την Ιερουσαλήμ, προτού επιστρέψει στη Ρωσία και την Αγία Πετρούπολη το 1903. Εκεί, η φήμη του ως προφήτης και θαυματοποιός άρχισε να μεγαλώνει πολύ γρήγορα και κέρδισε πολλούς φίλους και θαυμαστές σε υψηλές θέσεις, εξαιτίας και της μανίας της αριστοκρατίας της εποχής με το μυστικισμό.

Το 1905, ο ψευτο-καλόγερος θα γνωρίσει τον Τσάρο Νικόλαο B' και τη γυναίκα του και κατορθώνοντας με γιατροσόφια να θεραπεύσει τις αιμορραγίες του γιου τους, θα κερδίσει την εύνοια τους. Έτσι, θα ξεκινήσει μία δεκαετία επιρροής του Ρσπούτιν σε θέματα της αυτοκρατορικής οικογένειας και του κράτους... Η επιρροή αυτή ήταν τόσο δυνατή που ο Ρασπούτιν απέκτησε πραγματική πολιτική ισχύ. Μέσω της μεγαλύτερης οπαδού του, της αυτοκράτειρας Αλεξάνδρας, έφτασε στο σημείο να παύει υπουργούς και να τιμωρεί με πολιτικούς διωγμούς όσους τον εχθρεύονταν, αποκτώντας έτσι έναν πιο ενεργό ρόλο στη διακυβέρνηση του κράτους. Ο ίδιος μάλιστα έπεισε τον Τσάρο να ηγηθεί του στρατού κατά τη διάρκεια του Α' ΠΠ, λέγοντάς του ότι είχε δει όραμα! Ο τυχοδιωκτισμός και ο έκλυτος βίος του ήταν πρώτα θέματα σε ημερήσια διάταξη: με τη δική του περίφημη θεωρία ''σεξουαλικής εξάντλησης'' (!) ως το καλύτερο μέσο του πιστού για να πλησιάσει το Θεό, κατάφερε να αποπλανήσει χιλιάδες γυναίκες και τα όργια και οι ερωτικές του περιπέτειες δημιουργούσαν το ένα σκάνδαλο μετά το άλλο. Τούτος ο ακόλαστος βίος του Ρασπούτιν, σε συνδυασμό με τις ήττες του ρωσικού στρατού και τις κακουχίες του λαού, άλλαξαν την εικόνα που είχαν πολλοί αριστοκράτες για εκείνον.

Έτσι, μία ομάδα από άτομα του συγγενικού περιβάλλοντος του Τσάρου που θεωρούν το Ρασπούτιν επικίνδυνο, οργανώνουν μία συνωμοσία για τη δολοφονία του. Τον καλούν στο παλάτι του Πρίγκηπα Yusupov, όπου τον ταίζουν δηλητηριασμένα φαγητά, γλυκά και κρασί. Ενω το δηλητήριο (κυάνιο) ήταν αρκετό για να σκοτώσει πέντε άνδρες, εκείνος δεν παθαίνει τίποτα ενω μάλιστα πίνει και άλλα ποτήρια κρασί! Η βραδιά συνεχίζεται μέχρι αργά, με το Ρασπούτιν να μη δείχνει σημάδια αδιαθεσίας! Ο Yusupov απεγνωσμένος, τον πλησιάζει και τον πυροβολεί στην καρδιά όμως ο διαβολομοναχός πληγωμένος καταφέρνει να συρθεί μέχρι την αυλή φωνάζοντας! Οι ευγενείς τον προφταίνουν και αδειάζουν πάνω του ένα ολόκληρο γεμιστήρα. Κατόπιν, τυλίγουν το δηλητηριασμένο και διάτρητο από σφαίρες σώμα σε ένα σεντόνι, το βάζουν σε ένα σάκο και πάνε να το ρίξουν στον ποταμό Νέβα. Καθώς όμως το ξεφορτώνουν, διαπιστώνουν ότι ακόμα κινείται! Την επόμενη μέρα, η φήμη εξαπλώνεται ωσαν πανούκλα: o Ρασπούτιν σταμάτησε να αναπνέει μόνο αφότου τον έριξαν στο ποτάμι! Η νεκροψία έρχεται να επιβεβαιώσει ότι τελικά δεν πέθανε από το δηλητήριο ή τις σφαίρες, αλλά από πνιγμό! Η αυτοκράτειρα τον βαλσαμώνει και τον θάβει στο αυτοκρατορικό παρεκκλήσι, όπου δημιουργείται μία ολόκληρη λατρεία του λειψάνου του από τους χωρικούς. Το 1918, αυτή η λατρεία θα λάβει τέλος με την εκταφή και την καύση του από την Ερυθρή Φρουρά.



Ο θρύλος για τον τρόπο με τον οποίο πέθανε ο Ρασπούτιν παραμένει άλυτο ιστορικό μυστήριο, παρά το πλήθος μελετών που έχουν γραφεί για το θέμα. Υπάρχουν διάφορες θεωρίες, με την πιο πρόσφατη (2004) να κάνει λόγο για Άγγλο πράκτορα-εκτελεστή με το όνομα Rayner που μάλιστα ήταν φίλος του Yusupov. Σύμφωνα με τη νέα αυτή θεωρία, ο λόγος της δολοφονίας δεν ήταν απλά η δυσαρέσκεια των ρώσων ευγενών αλλά οι προσπάθειες του Ρασπούτιν να πείσει τον Τσάρο να υπογράψει συνθήκη ειρήνης με τη Γερμανία - κάτι που ασφαλώς θα άλλαζε τις ισορροπίες δύναμης στον Α' ΠΠ. Αλήθεια ή ψέμματα, το μυστήριο τέλος της σκοτεινής αυτής προσωπικότητας εξακολουθεί να προκαλεί ρίγη ανατριχίλας και ερωτηματικά. Ο Ντοστογιέφσκι είχε πει γι’ αυτόν ότι είναι ένας άνθρωπος που σου παίρνει τη βούληση και την ψυχή και τις κάνει δικές του. Αυτός ο μαγνητισμός της προσωπικότητας του Ρασπούτιν είναι σίγουρα ο λόγος που ο θρύλος του εξακολουθεί να διατηρείται...