Αφιέρωμα στα 80s - μέρος όγδοο

The wait is over, people! Η συνέχεια του στυλιτικού αφιερώματος στα αμίμητα 80s που τόσο περιμένατε είναι εδώ!

Σήμερα θα πάρετε μία ακόμη δόση νοσταλγίας από τη μαγική δεκαετία που μεγάλωσε τόσα και τόσα γερά παιδιά με ΝΟΥΝΟΥ και Γάλα Βλάχας. Μετά από παλαιότερη αναφορά στα παιχνίδια σπιτιού, έφτασε η στιγμή να ασχοληθούμε με τα παιχνίδια αυλής. Υπενθυμίζουμε το περιεχόμενο των όρων:

Παιχνίδια σπιτιού: μιλάμε για παιχνίδια που μας κρατούσαν απασχολημένους στη μοκέτα, με αδέρφια ή χωρίς, όταν έβρεχε, όταν οι φίλοι έλειπαν σε επισκέψεις με τους γονείς τους ή διάβαζαν, όταν μεσημέρια Αυγούστου ο ήλιος έκαιγε, κτλ. Ο όρος είναι ασφαλώς δόκιμος και μας επιτρέπει να τα ξεχωρίσουμε από τα
Παιχνίδια αυλής (άλλως παιχνίδια δρόμου, αλάνας ή άχτιστου οικοπέδου): τα γνωστά παιχνίδια που παίζονται εκτός σπιτιού και τα μικρά τρέχουν αδιάκοπα ωσαν χομπιτς που πήραν speed! Κλασικά παραδείγματα το ποδόσφαιρο, το κρυφτό, το κλέφτες και αστυνόμοι, και άλλα [...]

Χωρίς περαιτέρω χρονοτριβή λοιπόν, ακολουθούν 8 αγαπημένα παιχνίδια αυλής από τα 80s (που φυσικά πάνε πίσω σε πιο παλιές δεκαετίες). Μοιραστείτε τα δικά σας στα σχόλια!

1. Μπάλα (aka ποδόσφαιρο)

Το ποδόσφαιρο ήταν και παραμένει - με διαφορά - το πιο αγαπημένο παιχνίδι αυλής. Δεν υπάρχει πιτσιρίκι που να μην έχει κλωτσήσει το τόπι έστω μία φορά, έστω και άθελά του! Ε, ο μικρός Δόκιμος το κλώτσαγε συνεχώς και ηθελημένα! Σε αυλές σχολείων, αλάνες, πάρκα, γήπεδα, δρόμους με ελάχιστη κίνηση, στην αυλή της γιαγιάς (θύματα πάντα οι τριανταφυλλιές...), μέχρι και στο χωράφι του παππού! Μπορεί να παίζαμε με μία ξεφούσκωτη μπάλα του volley, με μία αυτοσχέδια ''μπάλα'' από πατημένο τενεκεδάκι αναψυκτικού / πλαστικό μπουκαλάκι νερού ή με μία ακριβή δερμάτινη μπάλα ποδοσφαίρου, η ουσία όμως παρέμενε ίδια: να μεταμορφωθούμε σε ένα Γκούλιτ, ένα Μαραντόνα, ένα Βαλντεράμα, και να οδηγήσουμε την ομάδα μας στο θρίαμβο! Για τη δόξα - και ενίοτε για να εντυπωσιάσουμε τις συμμαθήτριες που μας ρίχνανε κανένα βλέφαρο που και που! Φυσικά, τα άστοχα σουτ, τα σπρωξίματα και οι καλαμιές πέφτανε βροχή αλλά η μανία για ντρίπλες δεν έσβηνε με τίποτα! Μεγαλώνοντας, παίζαμε ιστορικά ματς εναντίον ομάδων από άλλες γειτονιές και εκεί πλέον ο σκοπός ήταν ιερός οπότε τα δίναμε όλα! Ανταγωνισμός, όχι αστεία!

2. Κρυφτό

Απλό αλλά πολύ διασκεδαστικό παιχνίδι. Η παρέα αποφασίζει ποιός θα ''τα φυλάξει'' (συνήθως με την παραδοσιακή και αλάνθαστη μέθοδο ''α μπε μπα μπλομ'') σε ένα προσυμφωνημένο μέρος, συνήθως ένα τοίχο, στύλο (όχι σαν αυτόν που διαβάζετε) ή δέντρο. Αυτός/ή που ''τα φυλάει'' γυρίζει στον τοίχο / δέντρο με κλειστά τα μάτια και την πλάτη στους υπόλοιπους και μετράει με την κλίμακα του πέντε μέχρι το 100 (5, 10, 15, 20, κ.ο.κ.), δίνοντας με αυτό τον τρόπο χρόνο στους υπόλοιπους για να βρουν ένα καλό μέρος να κρυφτούν. Μόλις τελειώσει το μέτρημα, φωνάζει δυνατά ''Φτού και βγαίνω'' και ξεκινά να ψάχνει για να ανακαλύψει τους κρυμμένους. Μόλις βρει κάποιον, πρέπει να τρέξει πίσω στο μέρος όπου ''τα φύλαγε'' και να φτύσει, φωνάζοντας το όνομά του παιδιού που βρήκε. Εκείνος που θα βρεθεί πρώτος ''τα φυλάει'' στο επόμενο παιχνίδι. Εαν όμως ο κρυμμένος φτάσει γρηγορότερα, τότε φωνάζει ''Φτου ξελευτερία!'' και ο φύλακας είναι αναγκασμένος να ξαναφυλάξει. Υπήρχαν πάντα κάποιοι που ήταν καταδικασμένοι να τα φυλάνε πολλές φορές, άλλοι που δεν προλάβαιναν να κρυφτούν μέχρι να τελειώσει το μέτρημα, και φυσικά οι τσόγλανοι που φανέρωναν με ύπουλο τρόπο τις κρυψώνες άλλων, με κέρδος να μην χρειαστεί να τα φυλάξουν στο παιχνίδι!

3. Κλέφτες και αστυνόμοι

Το παιχνίδι είναι μία παραλλαγή του κλασικού κυνηγητού αλλά είναι αρκετά πιο έντονο και παίζεται με δύο ομάδες - δηλαδή υπάρχει μεγαλύτερος ανταγωνισμός και αρα περισσότερος χαβαλές! Τα παιδιά (8-10 άτομα) χωρίζονται σε κλέφτες και αστυνόμους (όπως εκείνους για τους οποίους τραγουδούσε με τόση χάρη η Χαρούλα στην ''Οδό Αριστοτέλους''). Οι αστυνόμοι, οι οποίοι αποτελούν τη μικρότερη ομάδα, κυνηγούν τα κλεφτρόνια. Όταν οι κλέφτες θέλουν να ξεκουραστούν πάνε σε ένα σημείο που χρησιμεύει ως λημέρι και εκεί οι αστυνόμοι δεν μπορούν να τους πιάσουν. Όταν όμως οι αστυνόμοι ακουμπήσουν ένα κλέφτη έξω από το λημέρι (δεν χρειάζεται να τον πιάσουν, ένα μικρό άγγιγμα αρκεί) τότε τον βάζουν φυλακή, η οποία βρίσκεται σε άλλο ορισμένο χώρο. Οι υπόλοιποι κλέφτες προσπαθούν όχι μόνο να αποφύγουν τη σύλληψη αλλά και να ακουμπήσουν τους φυλακισμένους για να τους ελευθερώσουν και να τους ξαναδώσουν την ιδιότητα του κλέφτη. Μπορεί ως παιχνίδι να ακούγεται απλό αλλά εαν η ομάδα των αστυνόμων έπαιρνε στα σοβαρά το ρόλο της (ειδικά όταν ο Δόκιμος αποτελούσε μέλος της), οι κλέφτες είχαν πολύ δύσκολο έργο...

4. Μήλα

Θρυλικό παιχνίδι με μπάλα που απολάμβαναν εξίσου αγόρια και κορίτσια. Παιζόταν συνήθως σε δρόμους χωρίς μεγάλη κίνηση ή αλάνες, με τέσσερα ή περισσότερα παιδιά. Μετά από κλήρωση, δύο παιδιά τοποθετούνται το ένα απέναντι από το άλλο σε μία ορισμένη απόσταση (π.χ. 10-12 μέτρα) και οι υπόλοιποι στέκονται ανάμεσά τους στη μέση. Σκοπός των παιδιών που είναι στα άκρα είναι να χτυπήσουν με τη μπάλα εκείνους που βρίσκονται στο κέντρο - οι οποίοι προσπαθούν να την αποφύγουν με πηδήματα, πιρουέτες και διάφορα ακροβατικά (που να βλέπατε την πλαστικότητα κινήσεων του μικρού Δόκιμου, χάρμα)! Όταν κάποιος χτυπηθεί, χάνει και βγαίνει εκτός παιχνιδιού. Εαν ωστόσο καταφέρει να πιάσει τη μπάλα (στον αέρα είτε αφού χτυπηθεί και προτού η μπάλα ακουμπήσει στο έδαφος) τότε κερδίζει ένα ''μήλο''. Μπορεί να το χρησιμοποιήσει ως έξτρα ζωή σε περίπτωση που χτυπηθεί από τη μπάλα για να μη βγει εκτός παιχνιδιού ή για να ξαναβάλει στο παιχνίδι κάποιο από τα παιδιά που έχουν ηδη χάσει. Αργά ή γρήγορα, στο κέντρο μένει μόνο ένας/μία και τότε οι ακριανοί έχουν μόνο 10 προσπάθειες για να τον/την πετύχουν. Εαν δεν τα καταφέρουν, χάνουν και το παιχνίδι ξαναρχίζει από την αρχή.

 5. Κουτσό

Το κουτσό, μαζί με το σχοινάκι, ανήκε στην κατηγορία ''κοριτσίστικα παιχνίδια αυλής'' και γι' αυτό τα περισσότερα αγόρια δεν καταδέχονταν να παίξουν. Σήμερα νομίζω ότι η θύμησή του έχει ξεφτίσει αρκετά (μακάρι να κάνω λάθος) και τα παιδιά σπάνια το επιλέγουν για να παίξουν. Είχε διάφορες παραλλαγές αλλά ίσως η πιο διαδεδομένη ήταν αυτή που σχεδιάζεται στην αυλή ή το τσιμέντο του σχολείου μία σειρά από τετράγωνα όπως αυτή της φωτο. Κατόπιν, ο παίκτης/η παίκτρια στέκεται πίσω από το τετράγωνο 1 και στοχεύει με μία πλακε πέτρα τα τετράγωνα με τη σειρά. Εαν αυτή σταματήσει μέσα στο τετράγωνο, τότε ο παίκτης/η παίκτρια πρέπει να κάνει κουτσό μέχρι το τέλος, χωρίς να πατήσει στο τετράγωνο που βρίσκεται η πέτρα και χωρίς να πατήσει τις γραμμές, και να επιστρέψει, να πάρει την πέτρα, να πατήσει με κουτσό στο 1 και να βγει. Στα διπλά τετράγωνα (4-5 και 7-8) πρέπει να πατήσει και με τα δύο πόδια ανοιχτά - εκτός αν η πέτρα έχει κάτσει σε ένα από αυτά. Σε αυτή την περίπτωση, ο παίκτης/η παίκτρια πρέπει να πατήσει και με τα δύο πόδια μόνο στο ελεύθερο τετράγωνο (π.χ. αν η πέτρα έμεινε στο 4 τότε πρέπει να πατήσει και με τα δύο πόδια στο 5). Νικητής είναι όποιος/όποια καλύψει πρώτος όλα τα τετράγωνα.

6. Μακριά γαιδούρα

Το παιχνίδι για το οποίο ανησυχούσαν οι περισσότεροι γονείς για τυχόν τραυματισμούς (πιο αιμοβόρικα παιχνίδια όπως σφεντονομαχίες κτλ δεν τα βάζω στο ίδιο καλάθι επειδή είναι άλλη κατηγορία) - και γι'αυτό συνήθως τα μικρά το έπαιζαν κρυφά! Η παρέα χωρίζεται σε δύο ομάδες (6-7 παίκτες η καθεμια) και ορίζεται επίσης κάποιος που θα παίξει τη ''μάνα''. Η ''μάνα'' λοιπόν στέκεται με την πλάτη στηριγμένη σε ένα τοίχο και τα υπόλοιπα παιδιά βρίσκονται σκυμμένα και σε σειρά μπροστά του, πιασμένα γερά το καθένα από τη μέση του μπροστινού του, με το κεφάλι να βρίσκεται προστατευμένο κάτω από τον πωπό του μπροστινού. Με αυτό τον τρόπο σχηματίζεται η ''μακριά γαιδούρα''. Τα μέλη της άλλης ομάδας τώρα, παίρνουν φόρα και πηδούν ενα-ενα πάνω στις πλάτες των σκυμμένων. Όταν βρίσκονται όλοι καβάλα, η ''μάνα'' ξεκινά να μετράει μέχρι το 10 και οι σκυμμένοι προσπαθούν με απότομες κινήσεις να ρίξουν τους καβαλάρηδες. Αν πρίν τελειώσει το μέτρημα κάποιος καβαλάρης ακουμπήσει το έδαφος, η ομάδα του χάνει και κάνει τη μακριά γαιδούρα. Εαν όμως οι σκυμμένοι δεν αντέξουν και σπάσουν, ξαναέχουν τον ίδιο ρόλο... Όπως αντιλαμβάνεστε, οι χοντρούληδες ήταν περιζήτητοι σε αυτό το παιχνίδι - και οι λεπτούληδες πολλές φορές οι αδύναμοι κρίκοι!

7. Αγαλματάκια

Κορυφαίο παιχνίδι αυλής του οποίου η καταγωγή πάει πίσω στην αρχαία Ελλάδα (τότε ονομαζόταν ''ακινητίνδα'' και είχε μικρές διαφορές από τη μοντέρνα βερσιόν που γνωρίζουμε). Τα αγαλματάκια αγαπήθηκαν οσο λίγα παιδικά παιχνίδια και δεν ντρέπομαι να ομολογήσω ότι ανήκω στην κατηγορία εκείνων που όταν συναντήσουν παιδιά να το παίζουν, κοντοστέκονται για να παρακολουθήσουν με νοσταλγία. Το παιχνίδι είναι απλό: τα παιδιά στέκονται παρατεταγμένα σε μία γραμμή και απέναντί τους, σε μία απόσταση περίπου 10-12 μέτρων, ένα παιδί ''τα φυλάει'' με γυρισμένη την πλάτη. Ενω τα φυλάει φωνάζει δυνατά ''Αγαλματάκια ακούνητα αγέλαστα αμίλητα, μέρα ή νύχτα;'' Ενω μιλάει, οι υπόλοιποι περπατούν προς το μέρος του αλλά μόλις τελειώσει την ερώτηση πρέπει να απαντήσουν. Εαν πουν ''νύχτα'' (συνήθως δεν χρησιμοποιείται πάνω από 2-3 φορές) τότε το παιχνίδι συνεχίζεται. Εαν απαντήσουν ''μέρα'' τότε μένουν ακίνητοι σε όποια στάση βρίσκονται και το παιδί που τα φυλάει γυρίζει και αν δει κάποιον που κουνιέται ή γελάει τον βγάζει απ'το παιχνίδι. Εαν χάσουν όλοι κερδίζει ο φύλακας. Εαν όμως κάποιος καταφέρει να τον ακουμπήσει τότε πρέπει να τα ξαναφυλάξει.

8. Πόλεμος

Η χαρά των πολεμοχαρών πιτσιρικάδων! Ο πόλεμος που παίζαμε μικροί μπορεί να συνδύαζε αυτοσχέδια όπλα, στρατηγική και τεχνικές αλλά δεν είχε καμία απώλεια - εκτός φυσικά από μερικές γραντζουνιές και κανα καρούμπαλο! Πέρα από τους πολέμους που σκαρώναμε μεταξύ μας στην παρέα, οι πιο εντυπωσιακοί - σε έκταση, ένταση και συμμετοχή - πόλεμοι ήταν αυτοί που παίζαμε με αντίπαλες γειτονιές! Τότε οργανώναμε τα πάντα στην εντέλεια: ξεκινούσαμε νωρίς το μεσημέρι για να φτιάξουμε τα όπλα μας (οι πρώτες ύλες συνήθως ήταν μαύρη μονωτική ταινία, λεία ξύλα, πλαστικά κομμάτια και άδεια ρολά χαρτιού τουαλέτας ή κουζίνας), ψευτο-χτίζαμε ένα αρχηγείο με άδειες χαρτόκουτες, φελιζόλ, τελάρα και βαρέλια σε κάποια αλάνα / οικοδομή, μοιράζαμε τους ρόλους στην ομάδα (π.χ. κατάσκοποι, φρουροί, κτλ), βάζαμε περιπολίες για να προστατεύσουμε τη βάση μας, και καταστρώναμε ολόκληρα σχέδια με αντιπερισπασμούς κτλ για τις επικίνδυνες αποστολές που θα κάναμε στα στενά της αντίπαλης γειτονιάς! Μέχρι όμως να γίνουν όλα αυτά, πολλές φορές νύχτωνε και ο πόλεμος αναβαλλόταν για την επόμενη μέρα...


Παιχνίδια αυλής άξια αναφοράς: τυφλόμυγα, σχοινάκι, σπασμένο τηλέφωνο, πεντόβολα, κεραμιδάκια, ταιριάσματα (ζευγαρώματα), μέλισσα, βασιλιάς