Poveglia, η στοιχειωμένη νήσος

Απόψε έχουμε πανσέληνο... Η σελήνη, άρρηκτα δεμένη με θρύλους και περίεργες ιστορίες από τη μυθολογία, φανέρωνε πάντα την απόκρυφη φύση του Κόσμου και του ανθρώπου, και στοίχειωνε το μυαλό και τη φαντασία του... Μία τέτοια ιστορία είναι το αποψινό θέμα του Στύλου, για να υμνήσουμε τη δύναμη και τη μαγεία της πανσέληνου του Σεπτέμβρη.

Η ιστορία μας έχει να κάνει με μία νήσο. Όχι με μία οποιοδήποτε νήσο αλλά ίσως την πιο στοιχειωμένη στον κόσμο, τη μικρή Poveglia που βρίσκεται στη βόρεια Ιταλία, μεταξύ Βενετίας και Λίντο. Την εποχή της Ρωμαικής αυτοκρατορίας, η Poveglia χρησίμευε ως καραντίνα για όσους υπέφεραν από ανίατες ασθένειες ή είχαν χτυπηθεί από την πανώλη.

 Αργότερα, και συγκεκριμένα το 14ο αιώνα, όταν ο Μαύρος Θάνατος ξεκλήριζε σχεδόν το 1/3 του πληθυσμού της Ευρώπης, το νησί μετατράπηκε σε υπαίθριο νεκροτομείο. Η Βενετία, μην έχοντας που να θάψει τα θύματα της πανώλης που αυξάνονταν με γοργούς ρυθμούς και θέλοντας να αποφύγει τη δημιουργία εστιών μόλυνσης, αποφάσισε να μεταφέρει τα πτώματα στο νησί, όπου αργότερα τα έκαιγε. Όταν ωστόσο η ασθένεια απέκτησε τη μορφή πανδημίας και απλώθηκε παντού στην πόλη, μαζί της απλώθηκε και ο πανικός. Οι αρχές, μη μπορώντας να ελέγξουν την κατάσταση, αποφάσισαν να ''εξορίζουν'' στο νησί όσους παρουσίαζαν τα πρώτα συμπτώματα... Έτσι, χιλιάδες άνθρωποι, ανάμεσά τους και παιδιά, μεταφέρονταν με βάρκες στη Poveglia όπου αφήνονταν να πεθάνουν βασανιστικά ανάμεσα σε πτώματα και καμένες σωρούς. Η στάχτη τους αναμείχθηκε με το χώμα και δημιούργησε μία κολλώδη λάσπη που σώζεται μέχρι και σήμερα, ενω οι ακτές του νησιού παραμένουν γεμάτες με απομεινάρια ανθρώπινων οστών.

Η τραγική ιστορία της Poveglia ωστόσο συνεχίστηκε τον 20ο αιώνα. Τη δεκαετία του 1920, χτίστηκε μία ψυχιατρική κλινική που χρησίμευε στο διευθυντή-γιατρό για να κάνει πειράματα σε νέες ιατρικές μεθόδους. Χωρίς τη χρήση αναισθητικού, ο γιατρός εφάρμοζε στους ασθενείς ''πρωτοποριακές'' τεχνικές όπως λοβοτομή με τρυπάνι ή κατσαβίδι... Μετά από χρόνια, άρχισε να παραπονιέται ότι έβλεπε τα φαντάσματα των ανθρώπων που πέθαναν από την πανώλη, τρελάθηκε και αυτοπυροβολήθηκε. Η δεύτερη εκδοχή αναφέρει ότι πήδηξε από το παράθυρο του γραφείου του αλλά πέφτοντας στο έδαφος ήταν ακόμη ζωντανός. Τότε μία σκιά βγήκε από το έδαφος και τον έπνιξε. Από τότε, η κλινική έκλεισε και η είσοδος στο νησί απαγορεύτηκε σε όλους.

Πρίν από μερικά χρόνια, μία ιταλική οικογένεια θέλησε να αγοράσει το νησί και να χτίσει τουριστικά καταλύματα, έτσι ζήτησε άδεια από τις αρχές για να το επισκεφτεί. Μετά την επίσκεψή τους όμως δήλωσαν ότι αποσύρουν την πρότασή τους. Όταν δημοσιογράφοι τους ζήτησαν να σχολιάσουν το λόγο, αρνήθηκαν να κάνουν δηλώσεις. Αργότερα μαθεύτηκε ότι μετά την επιστροφή τους από το νησί πήγαν κατευθείαν στο νοσοκομείο, καθώς στο πρόσωπο της κόρης τους υπήρχε μία πληγή που χρειάστηκε 20 ράμματα για να κλείσει... Παρά τις ρητές απαγορεύσεις της αστυνομίας, ορισμένοι ντόπιοι έχουν κατάφερει κατά καιρούς να αποβιβαστούν στην Poveglia. Όλοι τους δήλωσαν ότι ήθελαν να φύγουν οσο το δυνατόν γρηγορότερα: η ατμόσφαιρα ήταν αποπνικτική, ο αέρας μύριζε και υπήρχε μία αφιλόξενη και απειλητική αίσθηση παντού γύρω. Κάποιοι μάλιστα είπαν ότι άκουσαν μακρινές φωνές και κλάματα. Οι ψαράδες της περιοχής έχουν σταματήσει να ψαρεύουν κοντά στο νησί και έχουν αναφέρει στις αρχές ότι πολλές φορές τη νύχτα βλέπουν φώτα από μακριά...

Σήμερα, η Poveglia παραμένει ακατοίκητη. Mόνο ένα μικρό τμήμα της χρησιμοποιείται για καλλιέργεια αμπελώνων με ειδική άδεια.