Μπερδεμένη φιλελεύθερη δημοκρατία

Ο Francis Fukuyama στο πολυαναλυμένο ’’Τέλος Της Ιστορίας’’* διατυπώνει την άποψη του για το ορθότερο πολίτευμα στην περίπτωση που μοναδικός σκοπός είναι η οικονομική ανάπτυξη ενός τόπου. Αφού λοιπόν φέρνει τα παραδείγματα διαφόρων κρατών καταλήγει ότι ιδανική δεν είναι ούτε μία διακυβέρνηση φιλελεύθερης δημοκρατίας ούτε σοσιαλισμού λενινιστικού ή δημοκρατικού τύπου αλλά κάτι ανάμεσα. Ένας συνδυασμός φιλελεύθερης οικονομίας και αυταρχικής πολιτικής. Ο ίδιος το ονομάζει ‘’αυταρχισμό της οικονομίας της αγοράς’’.

Αυτές οι σκέψεις κάνουν το αναγνώστη να αναρωτηθεί για τα κίνητρα αυτής της μεταστροφής του μεγάλου θεωρητικού της φιλελεύθερης δημοκρατίας.
Αφού ξεκαθαρίσουμε πάλι ότι οι σκέψεις αυτές αφορούν ένα χ κράτος που έχει ως μοναδικό στόχο του την οικονομική ανάπτυξη (όχι και τόσο παράλογο ε;) ας δούμε πως στηρίζει ο ίδιος τις απόψεις του.
Ο Φουκουγιάμα επικαλείται έναν δαιμόνιο οικονομολόγο τον Γιόζεφ Σουμπέτερ ο οποίος στο βιβλίο του ΄΄Καπιταλισμός, Σοσιαλισμός και Δημοκρατία’’ εκφράζει μια αρκετά ξεκάθαρη θέση. Στις δημοκρατικές χώρες το εκλογικό σώμα ενώ έστω θεωρητικά, αποδέχεται τις αρχές της οικονομίας της αγοράς, πολύ εύκολα τις απορρίπτει όταν τα βραχυπρόθεσμα οικονομικά του συμφέροντα βρίσκονται σε κίνδυνο.
Πόση αλήθεια έχει αυτό και τι σχέση έχουμε με όλα αυτά στην Ελλάδα;
Σε μια χώρα που ο δημόσιος υπάλληλος είναι ο άρχοντας του τετραγώνου ήθελα νάξερα αν υπήρξε ποτέ κεντρικός στόχος η οικονομική ανάπτυξη την τελευταία εικοσαετία μέχρι το οικονομικό πατατράκ των Ολυμπιακών αγώνων. Με άλλα λόγια αρχίσαμε να σκεφτόμαστε το νοικοκύρεμα και τον εξυγχρονισμό των θεσμών μόνο όταν η θηλιά είχε πια σφίξει στο λαιμό.
Αλήθεια όμως ρε Francis όταν υπάρχει τόσο μεγάλη κομματικοποίηση, σε συνδυασμό με μια μανία καταδιώξεως του βολέματος, για τι είδους φιλελεύθερη δημοκρατία μιλάμε; Αυτός που έχει επιλέξει από τα γεννοφάσκια του πιο κόμμα θα τον βολέψει καλύτερα δε θα το σκεφτεί καν να αλλάξει πολιτικό προσανατολισμό μέχρι τα βαθιά γεράματα. Αυτή η τακτική χαρακτηρίζει μια πλειοψηφία.
Εδώ ο Σουμπέτερ πέφτει διάνα. Το βραχυπρόθεσμο οικονομικό όφελος κυβερνά στην Ελλάδα.

Ο Φουκουγιάμα πάλι νωρίτερα στο ίδιο βιβλίο, αναλύει τις ‘’αποτυχημένες δημοκρατίες κάποιων τριτοκοσμικών κρατών. Η εκεί κυριαρχούσα και οπισθοδρομική ελίτ των γαιοκτημόνων, ελέγχει το νομοθετικό σώμα μέσω των απολύτως εξαρτημένων οικονομικά αλλά και αναλφάβητών αγροτών.
Εμείς ευτυχώς προβλήματα επιβίωσης και έντονες δυσκολίες διαβίωσης δεν έχουμε άρα κανείς δεν θα μπορούσε να χαρακτηρίσει τη δημοκρατία μας ‘’αποτυχημένη’’. Επίσης το εκλεκτορικό σώμα δείχνει σταθερά την προτίμηση του σε πολιτικούς σχηματισμούς που, είτε το παραδέχονται είτε όχι, δεν είναι πολέμιοι της φιλελεύθερης δημοκρατίας. Το πρόβλημα όμως της στασιμότητας της οποιασδήποτε οικονομικής προόδου παραμένει για την πλειοψηφία των πολιτών.
Σε μια Ελληνική αντιστοιχία όπου όμως η μόρφωση είναι σε υψηλά επίπεδα, τη θέση των γαιοκτημόνων έχουν βολεμένοι κρατικοδίαιτοι δημοσιοεργοκαναλάρχες και των αγροτών οι χιλιάδες θαυμαστές της κρατικής αγκάλης.
Τελικά δεν έχουμε πρόβλημα πολιτεύματος αλλά ιδεολογικής απαγκίστρωσης των ψηφοφόρων από πολιτικές που τόσα χρόνια δεν προσφέρουν τίποτα.

*Francis Fukuyama, To τέλος ης ιστορίας και ο τελευταίος άνθρωπος, Εκδοτικός Οίκος Α.Α. Λιβάνη