Ιστορία και λήθη

Πρόσφατα επισκέφτηκα ένα από τα γνωστότερα μνημεία του Λονδίνου, το Αββαείο του Westminster, και είχα την τιμή να βρεθώ μπροστά σε έναν από τους σημαντικότερους τάφους ηγεμόνων στον κόσμο, αυτόν της Ελισάβετ Α'. Βασίλεψε από το 1558 εως το θάνατό της το 1603 και υπήρξε η ισχυρότερη βασίλισσα της εποχής της, ευρύτερα γνωστή για την επιστροφή της Αγγλίας στον Προτεσταντισμό. Σκοπός του σημερινού πόστ όμως δεν είναι ένα μάθημα ιστορίας, όποιος θέλει να μάθει περισσότερα μπορεί να τσεκάρει ένα εγχειρίδιο αγγλικής ιστορίας ή στο ίντερνετ για πληροφορίες. Εδώ θέλω να ασχοληθούμε με την επίσκεψή μου και κάποιους προβληματισμούς που γεννήθηκαν στο 'υπό δοκιμή' μυαλό μου!

Ο τάφος της Ελισάβετ βρίσκεται στο κέντρο της πορείας που ακολουθεί ο επισκέπτης και τιτλοφορείται 'Tomb of Elizabeth I and Mary I'. Προς μεγάλη μου έκπληξη όμως, δεν υπάρχει ίχνος της Μαρίας Α', εκτός από την επιγραφή του ονόματός της στα Λατινικά πάνω στον τάφο. Απεναντίας, το σκαλιστό ομοίωμα της Ελισάβετ βρίσκεται ξαπλωμένο επιβλητικά μπροστά στον επισκέπτη, ντυμένο με τη βασιλική πολυτελή ενδυμασία, φορώντας το στέμμα και κρατώντας τα βασιλικά σύμβολα. Νομίζω ότι οι προθέσεις είναι σαφείς, ειδικά εάν κάποιος γνωρίζει πως η Μαρία Α', προκάτοχος (και ετεροθαλής αδερφή) της Ελισάβετ Α', ήταν φανατική Καθολική και έχει μείνει στην ιστορία ως 'Bloody Mary' (άσχετο αλλά από εδώ πήρε το ονομά του και το γνωστό κοκτέιλ!), εξαιτίας των διωγμών των Προτεσταντών επί βασιλείας της. Μία Προτεσταντική Αγγλία δηλαδή μοιάζει λογικό να προβάλλει περισσότερο τη βασίλισσα που έστρεψε τη χώρα μία και για πάντα στον Προτεσταντισμό και όχι μία βασίλισσα που επιχείρησε ένα 'πισωγύρισμα' στο Καθολικό δόγμα. Κάτι τέτοιο προσπαθούσε να δείξει και ο ξεναγός που μίλαγε σε ένα γκρούπ από τουρίστες, βάζοντας τη Μαρία Α' στη θέση του 'μπαμπούλα'! Οκ μάγκες, μισό λεπτό! Για να καταλάβουμε δηλαδή, η Μαρία χρησιμοποιούσε τσεκούρι ενώ η Ελισάβετ ανέβηκε στο θρόνο και βασίλεψε αναίμακτα! Πρώτα απ' όλα, ο χαρακτηρισμός 'Bloody Mary' αποτελεί ένα από τα γνωστά λάθη των ιστορικών του περασμένου αιώνα και κακώς χρησιμοποιείται ακόμη. Εξαιτίας της κατάστασης της εποχής, η Ελισάβετ προέβη σε παρόμοιους (ίσως και περισσότερους) διωγμούς για να ασφαλίσει το θρόνο της αλλά θεωρείται σχεδόν αγία! Και αυτό επειδή τελικά ο Προτεσταντισμός παρέμεινε το επίσημο δόγμα και το Καθολικό δαιμονοποιήθηκε. Να μην ξεφεύγουμε όμως, το ζουμί βρίσκεται στην απουσία ομοιώματος της Μαρίας από τον κοινό τους τάφο, παρά την επιγραφή ¨Σύντροφοι στο θρόνο και το θάνατο, εδώ βρισκόμαστε οι αδερφές Ελισάβετ και Μαρία, με την ελπίδα μίας Ανάστασης¨. Δεν θα πω το γνωστό περί συγγραφής της ιστορίας από τους νικητές αλλά είναι σοκαριστική η αποστασιοποίηση του ξεναγού από το παρελθόν της 'αμαρτίας', το οποίο στο κατω-κατω έχει την ίδια ιστορική σημασία με το παρελθόν της Ελισάβετ. Και εν τέλει τα ερωτήματα που γεννούνται είναι κατά πόσο η εντύπωση που δημιουργείται στον επισκέπτη για τα ιστορικά δρώμενα της Αγγλία του 16ου αιώνα είναι ολοκληρωμένη και κατά πόσο η Αγγλικανική Εκκλησία σέβεται το δικαίωμα συνύπαρξης μίας διαφορετικής παράδοσης ή την καταδικάζει στη λήθη.

Ο Κύριος μεθ΄υμών,
Δόκιμος.

Υ.Γ: Δυστυχώς φωτογραφίες δεν επιτρέπονται στο εσωτερικό, αυτή που βλέπετε είναι η κεντρική είσοδος.