Λίγα λόγια για το Βυζάντιο

Σπάνια γράφω για εθνικά-ιστορικά γεγονότα αλλά οι ομοιότητες της τότε Πόλης με τις σημερινές δυτικές πολιτείες είναι εντυπωσιακές για την εποχή.
Θυμάμαι καθηγητές που πάσχιζαν να μας πείσουν για το πόσο ''ξεπουλημένοι'' ήταν οι Βυζαντινοί στους ''ξένους'' κατά τα τελευταία χρόνια της αυτοκρατορίας τους.
Είναι καιρός να αρχίσουμε να αντιλαμβανόμαστε το Βυζάντιο όχι σαν ένα τεράστιο έθνος-κράτος που σαν σκοπό είχε να κάνει όλη τη Μεσόγειο ελληνική αλλά μια πολυπολιτισμική οντότητα με σκοπούς κυρίως οικονομικούς.
Οι στρατιωτικές προσωπικότητες ιδίως μετά τον δέκατο αιώνα άρχισαν να αντικαθίστανται από ΄΄διπλωμάτες-διαχειριστές΄΄. Ο στόχος των αυτοκρατόρων ήταν ξεκάθαρος. Η ανεμπόδιστη κίνηση των εμπορευμάτων στο χώρο της ανατολικής Μεσογείου με κέντρο πάντα την Κωνσταντινούπολη.
Η κεντρική διοίκηση της Πόλης βέβαια ξενίζει τους σύγχρονους μελετητές. Ο Μεσαίωνας ιδίως στη Δύση ταύτιζε το κράτος με την περιουσία του μονάρχη αλλά ακόμα και αυτό στο Βυζάντιο υποχώρησε. Ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος ήταν αυτός που παραμονές της Άλωσης απάντησε στη πρόταση παράδοσης του Μεχμέτ Β΄ ότι η Πόλη δεν ανήκε στον ίδιο αλλά στους κατοίκους της άρα δεν είχε εξουσία να την παραδώσει.
Οι εμπορικοί σκοποί της Αυτοκρατορίας βέβαια διακρίνονται από την εποχή του Ιουστινιανού και της reconquista αλλά στρατιωτική παιδεία και οι στρατηγοί-ηγέτες της εποχής κάνουν πιο εμφανές το στίγμα του μιλιταρισμού.
Πίσω στην Άλωση, ο επικεφαλής της άμυνας των τειχών, Ιουστινιάνης ανέκαθεν έδινε με την καταγωγή του αφορμές για την αμφισβήτηση του ήθους των τελευταίων Βυζαντινών. ''Παρέδωσαν την προστασία της Πόλης σε έναν Γενουάτη''. Μόνο και μόνο η αυτοθυσία Ενετών και Γενουατών, των πιο σπουδαίων εμπόρων της εποχής, για να σώσουν την Πρωτεύουσα τονίζει τον υπερεθνικό ρόλο της Κωνσταντινούπολης του μεσαίωνα.
Βεβαίως ο χριστιανισμός αποτελούσε το κυρίαρχο και απαράβατο ρεύμα της εποχής όπως και η ελληνική γλώσσα-η εσπεράντο της εποχής- αυτό όμως δεν εμπόδισε από όσα τουλάχιστον γνωρίζουμε οποιονδήποτε αλλόθρησκο να πουλήσει τα εμπορεύματα του και να συμβιώσει -δεδομένων των συνθηκών- στην βυζαντινή επικράτεια.
Με σημερινούς όρους το μοντέλο τη Ευρωπαϊκής Ένωσης με παρόμοιους στόχους με τους Βυζαντινούς είναι ευρέως αποδεχτό ως το πιο επιτυχημένο οικονομικό μοντέλο ανάπτυξης . Ποιό επιτυχημένη θα ήταν η φράση οτι η Κωσταντινούπολη ήταν η Νέα Υόρκη της εποχής.
Τελικά όπως έλεγε και ο Βασίλης ''είναι η οικονομία βλάκα''...